۱۳۹۶/۰۹/۰۸

یادبودهای زرتشت و فردوسی

به خشنودی اورمزد و به کام ایزدان
تا این زمان، سر راست ترین سند و گواهی درباره ی زادروز سپیتمان زرتشت، دفتر گزیده های زادسپرم میباشد که:
* در بخش بیستم، بند یکم از روز انغران یا انیران (سی ام) از ماه اسپند یاد کرده است.
* در بخش بیست و پنجم، بند پنجم، نوشته است که در روز خور (یازدهم) ماه اردیبهشت (برابر دهم اردیبهشت در تقویم کنونی)، زرتشت پس از هفتاد و هفت سال و چهل روز، درگزشت. با کم کردن ده روز کامل اردیبهشت و سی روز کامل فروردین بر پایه ی گاهشمار کهن، دوباره به روز انغران از ماه اسپند میرسیم. یاداور میشود که به نوشته کتاب بن دهش، پنجه آخر سال در گاهشمار، به شمار نمی امد. بدین گونه، میتوان زادروز اشو زرتشت را سی ام اسپند یا روز انغران در گاهشمار سی روزه ی کهن، برابر با بیست و چهارم اسپند در گاهشمار کنونی، به شمار اورد و رسمیت بخشید.
.
.
.
فردوسی در پایان داستان اورمزد پسر شاپور میگوید:
شب اورمزد امد از ماه دی - ز گفتن بیاسای و بردار می
که اشاره به شب یلداست. سپس هر شب سه داستان کوتاه را میسراید؛ پادشاهی: بهرام پسر اورمزد، بهرام پسر بهرام، بهرام بهرامیان. در پایان داستان سوم فردوسی میگوید:
می لعل پیش آور ای روزبه - چو شد سال گوینده بر شست و سه
از آنجا که گاهشمار کهن سی روزه بوده، با سنجش و تطبیق، در می یابیم که سوم دی ماه در گاهشمار سی روزه برابر است با بیست و هفتم آذر ماه در گاهشمار کنونی که شش ماه نخست سال، سی و یک روزه میباشد.
تاریخ پایان شاهنامه روز ارد (بیست و پنجم) از ماه اسفند میباشد که برابر است با نوزدهم اسفند در گاهشمار کنونی.
.
یاداوری: در دو رساله ویژه درباره دو روز هرمزد (یکم) و خرداد (ششم) فروردین، هیچ یادکردی از زایش اشو زرتشت در این روزها نشده است. رساله های:
- روز هرمزد ماه فروردین
- روز خرداد ماه فروردین
.
بنابراین:
ششم فروردین: روز ملی ایران
دهم اردیبهشت: یادبود درگزشت زرتشت
بیست و هفتم آذر: زادروز فردوسی
نوزدهم اسفند: روز شاهنامه
بیست و چهارم اسفند: زادروز زرتشت

۱۳۹۶/۰۹/۰۱

معراج کرتیر به جهان مینوی

# سفر به فراسو# << گزارش: سوشیانت مزدیسنا >>
.
{} من به درستی از آغاز در برابر ایزدان و خدایگان، پرستار نیکو کام بودم و از ایشان، ارجمندی بزرگ و سربلندی رسید. هنگام زندگی ام در کشور به ارجمندترین پایگاه بودم. این را نیز از ایزدان خواستم که: همان سان که شما در این جهان به من ارج دادید، اگر میتوانید برآیند این یشت ها (ستایشها) و آیینهایی که در کشور انجام شدند، و برای روانم، چهره و سرشت راست یا دروغ را در آن جهان بنمایید. همچون آغاز کار که برای ایزدان، در برابر رنج و سختی پایداری کردم تا درباره ی آن جهان (مینو)، بیش از هر کس دیگر، گستاخ (بی گمان و باورمند) باشم. و کسی که این نوشته را میخواند، او نیز خویشتن درباره ی آیینها گستاخ (پویا و پرکار) باشد.
{} بنابراین من این نشانه را نهادم که: پس ایزدان اگر شما میتوانید چهره ی بهشت و دوزخ را به من بنمایید؛ همانگونه که در نسک (اوستا) آشکار است که پس از درگزشت مردم، هرکس در زندگی اش ارتا و پارسا بود، دین (نمایه ی وجدان) او همچون کنیزکی ماهروی به پیشوازش می آید و او را به بهشت رهنمون میکند. هرکس که دروغ وند و ناپارسا باشد، دین اش، او را به دوزخ میبرد. در درازنای زندگیم، به من نشان دهید در آن هنگام که من میمیرم و دین من برایم می آید، اگر ارتا و پارسا هستم: دین بر من به گونه ای آشکار شود که بدانم به سوی بهشت میروم. اگر دروغکار هستم: دین بر من به گونه ای آشکار شود که انگار کسی را به دوزخ میبرد.
{} هنگامی که این یشت و آیین و دین (مزداپرستی) که در میان زندگان انجام میشود، با نگرش به آن جهان (مینو) درباره شان پرسیدم، آنگاه آیینها را نیرومندانه و افزارمند و مجهز به جای آوردم. در پارس و سیستان و دیگر شهرها مغان بسیاری بودند. اینگونه من ایزدان را ستودم آنچنان که در این نامه نوشته شد. و من در زمان شاپور شاهنشاه، برای آیینهای ایزدان و روان خویش: مرگ ـ آیین شدم تا اگر پارسا یا ناپارسا بودم، در آزمون ایزدان جای گیرم. همچنین استوار ایستادم که: اگر ارتا و پارسا هستم و شما ایزدان مرا در آن جهان نیز ارتا بنمایید، همچنان کیش شما ایزدان را خواهم داشت. و اگر دروغکار باشم، در آن جهان ناپارسایی ام را نشان دهید و آنچه از سوی شما ایزدان دریافت کنم، همه ی زمانها سخت به یاد نگه میدارم.
{} هنگام آیین مرگ، رفتگان و مردگانی که من را دیدند، چنین گفتند: ما شهسواری را می بینیم که سپید و درخشان بر اسبی گران (تنومند) نشسته و درفشی دارد. مردی بر تختگاه زرین نشسته و همزاد خود کرتیر به پیدایی و همراهی، در پیشگاهش آمده است. اینک زنی از سوی خراسان (شرق) پیدا شد که ما هرگز زنی بدین شکوهمندی و نجیبی ندیده ایم. و آن راهش بسیار روشن است. اکنون آن زن فراتر می آید و برای درود گفتن، سر خود را بر سر آن مرد که درست چون همزاد کرتیر است، مینهد. آن زن و مرد هر دو دست هم را میگیرند و به آن راه روشن، از همانجا که آن زن آمد، به سوی خراسان (شرق) بازمیگردند و آن راه، بسیار روشن است.
{} در آن راه که آن زن و آن همزاد کرتیر میروند، آنجا شهریاری پیدا میشود سپیدپوش که بر تختگاهی زرین نشسته است و ترازویی در پیشگاهش میباشد؛ انگار که چیزهایی را وزن میکند. زن و مرد (دین و همزاد کرتیر) پس از ایستادن در پیشگاه آن شهریار، به آنسوی او میروند و میگزرند. همچنان به سوی خراسان و در همان راه به پیش میروند. اینک شهریاری دیگر هویدا میگردد که بر جایگاهی زرین نشسته است و چی-نَی (پل برچیننده ی نیکان از بدان) در دست دارد. او از همه ی کسانی که پیش از این دیده بودیم، نجیبتر و گرانمایه تر است.* مردگان افزودند: چی ـ نَی (پل چین ود) آنسوتر پیداست درست چون چاهی هولناک که آن را بُن و ژرفایش پدیدار نیست؛ پر از مار و کژدم و کلبوک و دیگر گزندگان است.
{} آن مردگان و رفتگان که در آیین مرگ من نشسته بودند، هنگامی که گونه های بیشمار دوزخی را دیدند، بسیار بیمناک شدند و نخواستند که جلوتر بروند. من گفتم: نترسید؛ شما را هیچ چاره و راه دیگری نیست مگر آن پلی که بر روی آن چاه است. و هرچه که می بینید، بگویید.* آنها گفتند: دار و تیغه ای (گزرگاه) مانند پل بر روی آن چاه میباشد. آن زن و مرد (دین و همزاد کرتیر)، به فراز چاه و روی پل رفتند. پلی که آنجا برایستاده بود، پهنتر و بزرگتر گردید و درازایش پدیدار شد. شهریار سپیدپوش دیگری پیدا شده که از شهریاران پیشین که ما مردگان دیده بودیم، ارجمندتر است. او از آنسوی پل فرا آمده و دست آن زن و مرد را میگیرد و از پل میگزرند و به سوی خراسان، آبرومندانه و دلیرانه به پیش میروند. اینک ایوانی در آسمان پدیدار میشود؛ آن شهریار، پیشاپیش آن مرد (همزاد کرتیر) میرود و زن نیز در پی آن مرد به ایوان میرود.
{} مردگان گفتند: چیزی از این ارجمندتر و روشنتر ندیده بودیم. بسی در ایوان نشسته بودند. و آن شهریار به آن سو رفت. در جلوی آن ایوان، جایگاهی زرین است. دوباره شهریار در پیش، آن مرد که همزاد کرتیر است و آن زن از دالان و پلکانی بالا میروند و دور میشوند. در آن بالا، بر تختگاهی زرین، همزاد و دین کرتیر رفتند و در روزن بهرام (پیشگاه آتش مینوی ایزد بهرام) نشستند. و اکنون آن مرد همزاد کرتیر، نان و گوشت و باده میگیرد. از سوی خراسان بسیاری به پیش می آیند و در پیش تختگاه از آنسو فراز می آیند؛ همزاد کرتیر به ایشان از آن خوراک میبخشد و به آنها میدهد. آن شهریار، با انگشتش یکسر همزاد کرتیر را نشان میدهد و لبخند میزند. و همزاد کرتیر، او را نماز میبرد.
{} هنگامی که ایزدان به من کرتیر یک بار نشان دادند در این زندگانی: نیکنامی همراه با ارجمندی را، پس من نیز درخواست کردم: به من نشان دهید در آن سوی، در جهان درگذشتگان، چهره ی بهشت و دوزخ را؛ و چگونگی ارتایی و پارسایی و نیز دروغ وندی و بدکاری را. به گونه ای که تا زنده هستم در برابر ایزدان و خداوندان، نیک پرستار و نیک کامه باشم.* و چون یک بار ایزدان این چیزهای آن جهانی (مینو) را به من نمودند، بدین بهانه و سبب، من در برابر ایزدان بسی نیکوکامه تر و پرستار نیکوتر شدم؛ و نیز برای روان خویش، بسی رادتر و راست کردار تر شدم. نیز به این یشت و آیینهایی که در کشور انجام میشود، بسی گستاختر (پیگیرتر) شدم.
{} آنکه این نامه را میبیند و میخواند، باشد که به ایزدان و خدایان و روان خویش: راد و راست شود. همچنین باشد که بر این یشت و آیینها و دین مزدایی که اکنون در میان زندگان به آنها پرداخته میشود: گستاختر (دلیرتر) شود. و باشد که از این پس، درباره ی همه شان، نافرمان نگردد. و بی گمان بداند که بهشت و دوزخی در کار هست. آنکه کرفه گر (نیکوکار) باشد: به بهشت فراز میشود. آنکه دروغکار باشد: به دوزخ افکنده میشود. نیکوکار را تن آباد و اسنوند خواهد رسید و روان اسنوندش را ارتایی خواهد رسید؛ چنانکه به من کرتیر رسید. و من این نامه را بدین بهانه و دلیل نوشتم که من کرتیر از دیرباز از شهریاران و خدایان، بسی سندها و پیمان نامه های آذران و مغان را مُهر کردم و نام خویش را بر اینها نگاشتم تا آنکه در زمانه ای فرازتر و دیرتر، این مادیگان (اسناد) را میبیند، بداند که من آن کرتیر هستم که در زمان شاپور شاهنشاه: کرتیر موبد و هیربد نامیده شد؛ و در زمان هرمزد شاهان شاه و بهرام شاهان شاه شاپورگان: کرتیر، موبد هرمزد نامیده شد. و در زمان بهرام شاهان شه بهرامگان (بهرام بهرامیان): کرتیر، روان بختیار بهرام و موبد هرمزد نامیده شد.
<< گزارش: سوشیانت مزدیسنا >>

۱۳۹۶/۰۷/۲۹

شاهنشاه کورش بزرگ هخامنشی

کتاب عرفان آریایی منتشر شد

پژوهش : امید عطایی فرد





:f
انتشار کتاب <عرفان آریایی> به معنای منسوخ شدن تمام فرقه های صوفیانه و بسته شدن دکان شیادان عارف نماست.


۱۳۹۶/۰۶/۰۵

نمادهای ایزدان

پژوهش: هیربد سوشیانت مزدیسنا


یکی از رمزهای اوستا، پیوند امشاسپندان با آفریده هاست. برای نمونه میشود چنین پنداشت که در روندی تکاملی:
اردی بهشت: گوی آتشین و جداشده از خورشید (اشا پسر اهورا)
شهریور: فلز گداخته ی هسته ی زمین
اسپندارمذ: سنگ و خاک پوسته ی زمین
خورداد: آبها و دریاهای زمین
امرداد: گیاهان و رستنی های زمین
بهمن: جانداران زمین
اورمزد: انسان کامل

۱۳۹۶/۰۶/۰۳

درباره ی اختران

گزارش: هیربد سوشیانت مزدیسنا


{} چون اورمزد، نخست سپهر را افرید، ستارگان اختری را بر آن گمارد که مایه ور این دوازده برج آسمانی اند: بره (حمل)، گاو (ثور)، دوپیکر (جوزا)، خرچنگ (سرطان)، شیر (اسد)، خوشه (سنبله)، ترازو (میزان)، کژدم (عقرب)، نیمسب (قوس)، بز (جدی)، دلو (دول)، ماهی (حوت). 
{} این اختران در خانه شماری ماه (منازل قمر)، به بیست و هفت خرده و بخش میگردند؛ به نامهای: پدیس پر، پیش پرویز، پرویز، پَییگ، بزی سر، بشن، رَخ وَت، تریشَگ، ازَرَگ، نَخو، مَیان، اَو دُم، ماشاهَه، اُس پور، هوسرَو، سِروُی، وَر، دل، درفشه، وَرَنت، گا، یوغ، موری، بن زَه، ک-َهت سر، کهت میان، کهت.
{} اورمزد برای همه ی افرینش اغازین جهان، جایگاه ساخت تا پس از رسیدن اهریمن، به رویارویی با ان دشمن بکوشند و آفریدگان را از آن پتیارگان رهایی بخشند. همسان سپاه و لشگر که در رزمگاه به چند بخش میشوند، برای هر یک از دوازده اختر (برج آسمانی)، شش میلیون و چهارسد و هشتاد هزار ستاره ی خرد، به یاری آورده شد. این آمار اخترشماری کنونیست؛ وگرنه بی شمار ستارگان دیگر به یاری ایستاده اند.
{} این سپهر، مانند یک سال نهاده شد و دوازده اختر (برج آسمانی) چون دوازده ماه. هر اختری سی درجه است؛ مانند هر ماه سی روزه. سپهر اختران چونان چرخه ای است که در این دوران آمیختگی در جنبش میباشد. بر فراز آن اختران دوازده گانه، «ستارگان نیامیزنده» جای دارد که پس از رسیدن اهریمن، با او نبرد کردند و نگزاشتنند به بالاتر بیامیزد. از این رو ستارگان نیامیزنده، خانده شدند که به اهریمن، آلوده نگشتند. اخترشماران، جایگاه این اختران را «سپهر بالای سپهر» مینامند. ایشان را سنجش و شمارش، شدنی نیست.
{} بر آن اختران (برج های دوازده گانه)، چهار سپاهبد به چهار سوی گمارده شد. بس بیشمار ستاره ی نامبردار برای همزوری و نیرو دهی به آن اختران، به هر سوی و جایی گمارده شدند. تیشتر: سپاهبد شرق؛ سدویس: سپاهبد نیمروز؛ ونند: سپاهبد غرب؛ هفت اورنگ: سپاهبد شمال؛ میخگاه (میخ میان آسمان): سپاهبدان سپاهبد. اورمزد «فره ی بهدین مزدیسنا» را بر آن سپاهبدان گمارد که «جوهر رزم» میخانند و آشکار شدن پاکی در برابر آلودگی است. پارند و مزده داد و دیگر از این شمار، سرداران پاسدار پیرامون سپهرند. اخترشماران این ستارگان را نابیابانی میخانند و بر سه گونه بزرگ: همچون خانه ای سنگی، و میانه: همچون چرخه ای درشت، و کوچک: همچون سر گاو خانگی میدانند. از آن اختران: تیشتر، بَشن، تریشگ، ازَرَگ، پَدیس پر، پیش پرویز، تیزرو تر هستند.
{} فره ی بهدین مزدیسنان مانند کمربند مقدس زرتشتیان (ای ونگ هان) میباشد که سه تا شده و دارای سه گره است. این فره در پایه ی ستارگان نیامیزنده، پیرامون آسمان را نگه میدارد. این ستارگان که نگزاشتند تاریکی و بزهکاری اهریمن به بالاتر بیامیزد، جوهره ی رزم پاکی با آلودگی خانده میشوند.
{} در آسمان، به همان گونه، از اباختران (سیارات)، تیر (عطارد): سپاهبد خراسان (شرق)، بهرام (مریخ): سپاهبد خوروران (غرب)، اناهید (زهره): سپاهبد نیمروز، هرمزد (مشتری): سپاهبد اباختر (شمال)، کیوان (زحل): سپاهبد سپاهبدان. کیوان و هرمزد و بهرام، هر کدام یکسد و هشتاد درجه از مهر (گردونه خورشید)، تیر به یکهزار و هشتسد و پنجاه دقیقه، اناهید به دوهزار و هشتسد و سی و یک دقیقه، به درازی و کوتاهی بسته شده اند.
{} اباختران (سیارات منظومه شمسی)از دوازده کده ی اختران (دوازده برج آسمانی) میگزرند. هر کدام از کده ها را پتیاره ای است. بالست (اوج) و نشیب (فرود) در هر برج، مرز سود و زیان، شادی و درد است. اباختران (سیاره ها) مانند اختران از آراستگی زمانی برخوردار نیستند و پویشی دیگرگون دارند؛ باشد که تیزرو، کندرو، پس رونده و ایستنده بنمایند. آنها در فرازو فرود، و کاهش و افزایش هستند. نام یافتن ایشان به اباختران (سیارات) از آن است که اختر (ستاره) نیستند. از سودمندی های روشنی ایشان، یکی این است که آسیب کمتری میرسانند؛ و دیگر اینکه، مردم از دیدن سیاهی ایشان نترسند. نور اباختران بسان برق چشم خزنده ای خوفناک است که جامه ای دیبا و زیبا پوشیده باشد!
{} همانند این اباختران، تیر شهاب است. ایشان (سنگهای آسمانی) را دیو مینامند زیرا بدکردار و پیرساز و نابینا کننده هستند.
{} اینکه چرا نیکی گیتی را بنابر شایستگیها، بخشش نمی کنند اما روح و روان را در جهان دیگر بنابر شایستگی کردارش داوری میکنند؟
اورمزد خدا از برای مهربانیش به آفریدگان، هم به نیکان و هم به بدان، همه گونه نیکی می بخشد. امّا اگر از روی سنجش و شمار درست، به آنان نمی رسد، به سبب ستم اهرمن و دیوان و دزدی آن هفت سیّاره است. و در جهان دیگر، از این رو، روان را بنابر کردارش داوری می کنند که بدکاری هر کسی، بر پایه ی گزینشی است که خودش انجام داده است.
{} ستاره ی هفت اورنگ به سوی اباختر (شمال) گمارده شد؛ همان جایی که اهریمن درتاخت و دوزخ ساخت. در این دوران امیختگی، از بهر پاسداری، هر یک از هفت کشور را بندی به او پیوسته است و از این رو: هفت اورنگ خانده میشود.
{} همکاران و یاوران تیشتر سپاهبد شرق، باد و ابر و اتش وازشت هستند که با رسیدن اهریمن، همراه ان مینوی بزرگ: تیشتر، آب ستاندند و باران دادند.
{} میانگین درنگ خورشید هنگامی که اختری را رد کند و به اختر دیگری برسد، به اندازه ی زمانیست که کسی سنگی برستاند و بیفکند. پویش خورشید مانند تیر بزرگ سه پر است که مردی بزرگ اندام از کمانی بزرگ پرتاب کند. پویش ماه مانند تیری میانه است که مردی میانه اندام از کمانی میانه پرتاب کند. شتاب (ظاهری) ستارگان مانند تیر کوچکیست که مردی کوچک اندام از کمانی کوچک بیندازد.
{} در اغاز هنگامی که اهریمن درتاخت، هفت اورنگ از هرمزد (سیاره ی مشتری)، و سدویس از ناهید (سیاره زهره) نیروی بیشتری داشتند و از اسیب رسانی این دو گردنده، جلوگیری کردند. بدین روی، اخترشماران اینها را کرفه گر(سودمند) میخانند. اما بهرام (سیاره مریخ) از ونند، و کیوان (سیاره زحل) از میخگاه نیرویی فراتر یافتند و اخترشماران، اینها را بزهکار میخانند. تیر (سیاره عطارد) با تیشتر همزور و همنیرو بود و از این رو، اخترشماران میگویند که تیر با کرفه گران: سودمند، و با بزه گران: زیان رسان است.
{} بدین روی میگویند که هرمزد: ستاره زندگی و کیوان: ستاره مرگ است که هرمزد به سبب ناتوانی در برابر هماوردش (هفت اورنگ)، کامبخش اوست: زندگی و روایی و خواسته میبخشد. کیوان به سبب چیرگی بر هماوردش (میخگاه)، وارونه ی کام او کند: مرگ و تباهی و دریوزگی؛ از این رو پتیاره است.
{} اناهید آب سرشت است زیرا هماوردش: سدویس چنین است. تیر را بادی میخانند زیرا هماوردش: تیشتر، باد و باران میسازد.
{} اختران: آب سرشت و زمین (خاک) سرشت و گیاه سرشت هستند. اختران آب سرشت: تیشتر، تریشگ، پدیسپر، پیش پرویز، و هفت ستاره که پرویز میخانند. اختران زمین سرشت: هفت اورنگ و میخ میان اسمان. ستارگان دیگر نیز گیاه سرشت هستند.
{} اخترشماری های دیگری نیز در میان میباشد اما روشن ترین انها از بهدین مزدیسنان پیداست.

{} در آغاز آفرینش، از ستاره ی هرمزد: برای آفریدگان زندگی فرا رفت؛ نه از گوهر خودش بلکه از همبندی آن به روشنان . از کیوان: مرگ به آفریدگان پیش رفتتا زمانی که هر دو ستاره در بالست و اوج بودند، گیومرت  با نیروی خودش زندگی کرد. ستاره هرمزد در برج خرچنگ در سوی برامدان (مشرق) بود که «جانان» نیز خانده میشود زیرا جاییست که به یاری اش زندگی بخشیده میشودکیوان در برج ترازو در میخ زیر زمین (وتد الارض) بود که زور مزگ در آن اشکارتر و نیرومندتر است. پس از سی سال که کیوان دوباره به  بالست خود در برج ترازو آمد، ستاره هرمزد در برج بهی (بز، جدی) بود که نشیب اوست. با پیروزی کیوان بر هرمزد، گیومرت به چپ افتاد و در گزشت.